بررسی پروفایل اسیدهای چرب ریزجلبک های spirulina sp. ، chlorella sp. و chaetoceros sp. و معرفی آن ها به عنوان منابع بالقوه جدید جهت استخراج امگا ۳ و امگا ۶

زمینه: این تحقیق به منظور تعیین درصد اسیدهای چرب در دو گونه خالص ریز جلبک spirulina sp. و chlorella sp. و همچنین گونه ی chaetoceros sp. جدا شده از رودخانه بهمنشیر انجام گردید. مواد و روش ها: به منظور جداسازی جلبک تک سلولی chaetoceros sp. از رودخانه بهمنشیر نمونه برداری با استفاده از بطری نمونه بردار در فصل بهار 1392 گرفت. همچنین 250 میلی لیتر گونه خالص ریز جلبک spirulina sp. و chlorella sp. از پژوهشکده میگوی کشور واقع در شهرستان بوشهر تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید. این ریز جلبک ها در آزمابشگاه تکثیر و پرورش و تحت شرایط محیطی مناسب به مقدار 100 لیتر انبوه سازی شدند. جهت جداسازی ریز جلبک ها از آب با توجه به اندازه آن ها، از دو روش سانتریفوژ و فیلتراسیون استفاده گردید. جهت آنالیز ترکیبات اسید چرب در ریز جلبک ها، ابتدا اسیدهای چرب نمونه به استرهای متیله شده اسید چرب (fames) تبدیل شده و سپس توسط سیستم کروماتوگرافی گازی (gc) مدل مجهز به آشکارساز یونیزاسیون شعله (fid) مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که در مورد اسیدهای چرب اشباع، اسید پالمیتیک در ریزجلبک های chaetoceros sp.، spirulina sp. وchlorella sp. به ترتیب با 21/15، 1/30 و 17/25 درصد از کل اسیدهای چرب بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده بود. همچنین در میان اسیدهای چرب غیر اشباع با یک بند دوگانه اسید اولئیک در spirulina sp. (34 درصد) بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده بود. اما بیشترین اسید چرب با یک بند دوگانه در مورد ریز جلبک chaetoceros sp. مربوط به اسید پالمیتولئیک به میزان 33/30 درصد از کل اسیدهای چرب می باشد. در مورد اسیدهای چرب غیراشباع با چند بند دوگانه نیز، اسید لینولئیک از اسیدهای چرب امگا 6 در spirulina sp. به ماکزیمم مقدار خود یعنی 8/18 درصد و در مورد اسید الفا لینولنیک از اسیدهای چرب امگا 3 تنها در کشت chlorella sp. به بیشترین مقدار یعنی 66/9 درصد رسید و اولین رتبه را از نظر حضور اسیدهای چرب امگا 3 به خود اختصاص داد. ریز جلبک spirulina sp. نیز دارای بیشترین درصد اسید چرب امگا 6 (اسید لینولئیک) به میزان 8/18 گرم درصد می باشد. نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که تنوع و پروفایل اسیدهای چرب در گونه های مختلف فیتوپلانکتون از جمله ریز جلبک ها بسیار می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که کشت ریزجلبک chlorella sp. به عنوان گزینه مناسب و غنی از امگا 3 می تواند مطرح باشد و تکثیرو پرورش آن به شکل انبوه برای تهیه منبع غنی از امگا 3 پیشنهاد می گردد. نهایتاً برای داشتن محصول خاص که وابسته به هدف ویژه ای باشد، مثلاً هدف استخراج امگا 3 و یا استخراج اسید اولئیک باشد، انتخاب گونه ی مناسب برای خالص سازی و کشت بسیار مهم است.